Thêu chữ thập (cross stitch) là tạo ra các mũi thêu thành hình chữ thập một cách đều đặn trên các loại vải đã được phân ô.
I. Tìm Hiểu Các Khái Niệm Sau Đây Để Hiểu Rõ Hơn Về Thêu Chữ Thập:
- Vải Aida là loại vải được tạo ra để phục vụ việc thêu chữ thập, các sợi của nó to và được tạo thành từng ô vuông. Vải Aida có ba màu chủ yếu là trắng, đỏ, đen, ngoài ra còn rất nhiều sự lựa chọn về màu sắc khác như xanh biển, vàng kem, vải hoa, vải loan, … Kích thước các ô vuông của vải aida thường là 9 CT (thêu chỉ 6), 11 CT (thêu chỉ 3 hoặc 4), 14 CT (thêu chỉ 2). Ngoài vải aida còn có rất nhiều loại vải khác như evenweave, linen, canvas (làm bằng chất liệu nhựa, thường dùng làm móc chìa khóa), Waste Canvas, …
- Kim dành cho thêu chữ thập khác với kim bình thường ở chỗ có đầu tròn chứ không nhọn, vì thế bạn sẽ không bị đâm vào tay do vải aida có lỗ sẵn. Hơn nữa, đuôi kim lớn hơn kim bình thường giúp cho việc xỏ chỉ dễ dàng hơn.
- Chỉ thêu chữ thập là loại chỉ thô chuyên dùng cho việc thêu tranh chữ thập, mã chỉ thêu (code chỉ) phổ biến nhất hiện nay là mã DMC (có khoảng gần 500 màu chỉ) ngoài ra còn rất nhiều mã chỉ khác như DOME, ANC, ….
- Bút kẻ vải: là loại bút có mực tan trong nước, dùng để kẻ bảng tọa độ lên vải aida giúp người thêu tranh dễ dàng xác định được vị trí của ô cần thêu, sau khi hoàn thành tác phẩm chỉ cần ngâm vào nước sạch khoảng 30 phút là mực sẽ tan hết hoàn toàn. Ngoài ra người thêu tranh còn có thể dùng loại bút này chấm lên vải ở những ô cần phải thêu để thêu nhanh và chính xác hơn, loại bút này có khoảng 10 màu như xanh lá, xanh biển, đỏ, hồng, cam, vàng (dùng cho vải aida trắng); xanh lá, xanh biển (dùng cho vải aida đỏ); trắng sữa, nhũ bạc (dùng cho vải aida đen).
- Khung thêu chữ thập: là loại khung đơn giản được tạo ra từ các đoạn ống nước, ưu điểm của loại khung này là rất gọn nhẹ, tháo lắp dễ dàng, di chuyển không cồng kềnh, giá cả hợp lý, hơn nữa khách hàng có thể lựa chọn chiều cao và kích thước mặt khung thêu phù hợp với người thêu tranh cũng như bức tranh đang thêu.
- Chart: Mẫu thêu là bảng hướng dẫn cách thêu của nhà sản xuất, hoặc của phần mềm tạo chart mà bạn sử dụng, một mẫu thêu bao gồm phần hướng dẫn thực hiện các mũi thêu, phần tọa độ thể hiện các ký hiệu màu chỉ và cuối cùng là bảng chú thích các ký hiệu trên tọa độ tương ứng với mã của màu chỉ. Có rất nhiều nguồn mẫu thêu, bạn có thể mua mẫu thêu theo bộ Kit, mua mẫu thêu lẻ, copy mẫu thêu trên mạng hoặc xin mẫu thêu của bạn bè thậm chí là tự mình tạo ra mẫu thêu rồi mua chỉ, vải, kim, bút kẻ để tạo ra tác phẩm. Nhưng mẫu thêu theo Kit vẫn là mẫu thêu rõ đẹp nhất, bạn sẽ dễ dàng nhận biết các ký hiệu và tọa độ thêu để thêu nhanh chóng và chính xác nhất.
- Kit: Bộ thêu bao gồm đầy đủ các phụ liệu cơ bản có thể tạo ra tranh: kim, chỉ, vải, mẫu thêu (chart).
Lưu ý:
Những bạn mới làm quen với thêu chữ thập nên mua bộ Kit đơn giản với đầy đủ phụ liệu gồm mẫu thêu, kim, vải, bảng chỉ đã được đánh số thứ tự các màu chỉ tương ứng với mẫu thêu, cầm một bộ Kit trên tay sẽ dễ dàng hơn là bạn tự cắt vải, soạn chỉ,…
II. Hướng Dẫn Cách Thêu:
1. Đối với chỉ:
+ Mẹo rút chỉ:
Cách 1: bạn rút lần lượt từng sợi, dùng 2 ngón tay, cầm vào đầu 1 sợi chỉ và rút thẳng tay, sợi chỉ sẽ được rút ra mà không bị rối.
Cách 2: nếu bạn thêu chỉ ba thì tách múi chỉ ra làm 2 (mỗi bên 3 sợi), hai tay bạn cầm hai phần của múi chỉ rồi tách ra từ từ để múi chỉ tự xoay cho đến khi được tách ra hoàn toàn.
+ Mẹo giữ chỉ không bị rối khi thêu: bạn rút chỉ lên thì tay của bạn để ở mặt dưới lần theo sợi chỉ đang lên và ngược lại khi bạn kéo chỉ xuống tay ở trên cũng rà theo sợi chỉ đang xuống, tuy có tốn công chút ít, nhưng sẽ hạn chế số lần chỉ bị rối.
2. Số lượng chỉ: đối với mỗi loại vải thì số lượng sợi chỉ thêu yêu cầu là khác nhau, thông thường vải aida 14 cần thêu 2 sợi chỉ, vải aida 11 cần thêu 3-4 sợi chỉ vì vậy trước khi bắt đầu thêu, bạn nên tìm hiểu kỹ hoặc gọi điện cho người bán hàng để biết rõ cỡ vải bạn định thêu và số chỉ cần thêu.
3. Khi mua kit hoặc vải bạn nên nhờ người bán kẻ vải theo tọa độ trên chart cho bạn.
4. Để thành phẩm thêu đẹp, bạn phải thêu vừa tay, không rút chỉ mạnh quá làm cho mất hình dáng chữ xx, các chữ x bạn thêu đúng vào 4 lỗ của 1 ô vuông thì chữ x sẽ vuông vắn, đẹp.
5. Các mũi thêu cơ bản:
+ Thêu Full stitch: tạo ra các dấu xxxx liền nhau (theo trình tự không thay đổi trên cùng 1 bức tranh, ví dụ: thêu dấu sắc trước rồi tới dấu huyền).
+ Thêu Half stitch: tạo ra các dấu ///// hoặc \\\\ tùy vào mũi full của bạn, nếu mũi full bạn thêu sắc trước huyền sau thì Half stitch bạn thêu dấu huyền, nếu mũi full bạn thêu huyền trước sắc sau thi Half stitch bạn thêu dấu sắc.
+ Thêu Back stitch: thêu viền, đi nét, giống như mũi cành cây hay còn gọi là khâu đột.
+ Thêu nút : Thắt nút trên mặt vải (dùng cho thêu nhụy hoa…)
Các ký hiệu trên chart thêu chỉ là ký hiệu chỉ thị màu, mỗi ký hiệu khác nhau thể hiện một màu chỉ khác nhau.