-Bộ nhỏ kt 38*85 giá 2.500.000đ

Tranh Tố Nữ là tên một loại tranh dân gian thuộc dòng tranh Hàng Trống của Việt Nam, thuộc thể loại tranh Tứ Bình (bao gồm 4 bức tranh), thể hiện 4 thiếu nữ Việt Nam có trang phục xưa, vấn tóc, mặc áo dài và đều đang đứng với 4 cử chỉ khác nhau: cô thổi sáo, cô cầm xênh phách, cô cầm quạt và cô gảy đàn nguyệt. Mỗi người một vẻ đẹp và mang nét mặt thể hiện tâm hồn thiếu nữ Việt Nam xưa. Đi kèm theo mỗi bức tranh là có một bài thơ tứ tuyệt, viết bằng chữ Hán. Cũng có người thắc mắc tại sao bốn bức tranh dân gian Việt Nam vẽ bốn cô thiếu nữ mặc áo dài Việt Nam lại đề tựa thơ tiếng Hán, chứ không phải tiếng Việt? Thì nên hiểu rằng Bộ tranh Tố nữ đã ra đời trước thời Lê Thánh Tông (1460-1497). Trong khi đó, tác phẩm chữ Quốc ngữ hoàn chỉnh đầu tiên được biết đến nay là Bộ từ điển Việt – Bồ – La của nhà truyền đạo Alexande de Rhodes ra đời năm 1651 và mãi đến tận thế kỷ XIX, chữ Quốc ngữ mới được sử dụng phổ biến. Có lẽ vì thế mà bốn bài thơ trên bộ tranh nguyên gốc được viết bằng tiếng Hán. Dưới đây là bản bằng tiếng Hán Việt và lược dịch tiếng Việt của bốn bài thơ trên:

 

CÔ THỔI SÁO

Thùy gia ngọc địch ám phi thanh
Tán nhập xuân phong mãn Lạc Thành
Thử dạ khúc Trung văn chiết liễu
Hà nhân bất khởi cố viên tình

Lược dịch:

Nhà ai sáo ngọc tiếng mơ màng
Theo gió xuân vào khắp Lạc – Dương
Văng vẳng đêm nay bài “Chiết liễu”
Ai người không chạnh nỗi tha hương

CÔ CẦM QUẠT

Hồng nha thôi phách yến phi mang
Nhất phiến hành vân đáo họa đường
Vũ bãi, cao liêm thâu mực tống
Bất tri thùy thị Sở Tương Vương

Lược dịch:

Thẻ hồng dồn phách én bay phăng
Lửng thửng guồng mây đến họa đường
Múa hết, rèm cao đưa khóc hạnh
Chẳng ai hay đó Sở Tương Vương

CÔ CẦM XÊNH

Nhất điểm anh đào khải giáng thuần
Lưỡng hàng toái ngọc phuốn dương xuân
Hòa hoa phong niệu thiên chi mận
Án triệt Dương châu liên bộ tân

Lược dịch:

Môi son vừa hé nụ anh đào
Răng ngọc hai hàng nhả điệu cao
Trước gió nghìn cành hoa nhún nhảy
Gót sen lần nhịp đến Dương – châu

CÔ GẢY ĐÀN

Song tiền đối nguyệt sơ minh
Hảo bả cầm lai khúc điểm tình
Đàn tả huy âm vi nhã thú
Chỉ tương ngọc luật tự âm thanh

Lược dịch:

Trước song ngồi ngắm nguyệt đầu canh
Ôm chiếc cầm trăng dạo khúc tình
Đàn tả huy âm vi nhã thú
Chỉ tương ngọc luật tự âm thanh

Điều đặc sắc của tranh Hàng Trống nói riêng và tranh dân gian Việt Nam nói chung lại là ở điểm khác:
Trước đây người ta tưởng bức tranh chỉ nhằm giới thiệu vẻ đẹp tố nữ với vẻ đẹp mượt mà thanh cao của mỗi nàng, vừa sinh động , vừa duyên dáng. Các nàng mắt phượng mày ngài, cổ cao ba ngấn, tóc bỏ đuôi gà, một vẻ đẹp tiêu chuẩn của thiếu nữ một thời. Nghệ nhân chỉ mượn các đạo cụ biểu diễn để tạo dáng cho các nàng thêm sinh động.

 

Nhưng ta hãy cùng nhau xem kĩ :Bốn tố nữ đang ở tư thế hòa tấu. Các cô không cao bằng nhau: Cô đánh đàn cao nhất, rồi đến cô thổi sáo thấp hơn, cô cầm sênh thấp chút nữa. Và cuối cùng là cô cầm quạt.
Trong bốn đạo cụ này, thì tiếng đàn cho âm sắc cao nhất, rồi đến tiếng sáo, thứ đến tiếng lách cách của sênh và nhẹ nhất là tiếng phất gió của quạt. Đây là điểm mấu chốt của lối vẽ tranh mượn hình gửi ý. Các nghệ nhân đã lấy chiều cao số học biểu lộ cung bậc cao thấp của âm thanh để ca ngợi vẻ đẹp âm thanh của các đạo cụ.
Cho nên Tố nữ thực sự là bức tranh siêu thực, vẻ đẹp không nằm ở chỗ tả người. Ý tưởng của nghệ nhân làm tranh tứ bình tố nữ tố nữ nằm ở điểm sâu sắc đó.
(Sưu tầm)